Nadleśnictwo Suchedniów zostało laureatem 22. edycji Konkursu „Ekolaury Polskiej Izby Ekologii” w kategorii „Ochrona przyrody, zwiększenie bioróżnorodności i rozwój terenów zielonych” za przedsięwzięcie: Utworzenie rezerwatu przyrody „Bliżyn – Kopalnia Ludwik”. Nagrodę wręczono 21 listopada 2023 r. podczas uroczystej gali w Katowicach.

Nagrodę odebrał Piotr Fitas, nadleśniczy Nadleśnictwa Suchedniów. Nagroda to efekt działań na rzecz ochrony przyrody podjętych wspólnie przez nadleśnictwo, RDLP w Radomiu oraz Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Kielcach i Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody w Kielcach.

https://www.pie.pl/aktualnosci/final-22-edycji-konkursu-juz-za-nami/Utworzenie rezerwatu przyrody „Bliżyn – Kopalnia Ludwik” było przedsięwzięciem o złożonej historii, która przedstawia się następująco: W 2021 roku Nadleśnictwo Suchedniów wystąpiło z propozycją utworzenia nowego rezerwatu przyrody na obszarach otaczających tereny istniejącego rezerwatu „Świnia Góra”. Do współpracy przy koncepcji utworzenia rezerwatu zaproszono Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Kielcach, Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody w Kielcach oraz Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Radomiu. W 2021 roku przeprowadzono cykl spotkań oraz lustracji terenowych w celu opracowania podstaw teoretycznych dla złożenia wniosku o utworzenie rezerwatu. Wniosek formalny o utworzenie rezerwatu przyrody został złożony przez Nadleśnictwo Suchedniów do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach w dniu 29 października 2021 roku. Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach w sprawie utworzenia rezerwatu przyrody „Bliżyn-Kopalnia Ludwik” ukazało się w dniu 6 grudnia 2022 roku.

Ciekawym oraz nowatorskim podejściem w nowo utworzonym rezerwacie jest połączenie funkcji leśnej i przyrodniczej z aspektem geologicznym i historycznym, zaspakajającym potrzeby przyrodników amatorów, naukowców, pasjonatów historii oraz edukatorów. Godny naśladowania jest również proces gromadzenia dokumentacji do utworzenia rezerwatu w którym współpracowały: Nadleśnictwo Suchedniów, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Kielcach, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu oraz Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody w Kielcach.

Nowo utworzony rezerwat „Bliżyn – Kopalnia Ludwik” chroni cenne ekosystemy leśne stanowiące bezpośrednie otoczenie dla powołanego w 1953 roku, ścisłego rezerwatu przyrody „Świnia Góra”. Dzięki utworzeniu rezerwatu ochroną objęto znaczny fragment jednego z najcenniejszych w Polsce kompleksów leśnych – Lasów Suchedniowskich. Ekosystemy rezerwatu stanowią zbiorowiska lasów jodłowych oraz jodłowo-bukowych z udziałem olszy czarnej, świerka pospolitego i modrzewia europejskiego. Siedliska i drzewostany rezerwatu wyróżniają się znacznym stopniem naturalności. Na terenie tym opisano, między innymi, takie zespoły roślinne, jak: wyżynna jedlina Abietetum polonicum (Abietetum albae), kontynentalny bór mieszany Querco roboris-Pinetum, grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum, acidofilna buczyna niżowa Luzulo pilosae-Fagetum, żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum, łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum oraz ols torfowcowy Sphagno squarrosi-Alnetum. Niezwykle bogata jest flora rezerwatu, wśród której występują, między innymi gatunki górskie. Pośród roślin naczyniowych oraz paprotników stwierdzono tutaj występowanie takich gatunków jak: buławnik mieczolistny Cephalanthera longifolia, buławnik wielkokwiatowy Cephalanthera damasonium, czosnek niedźwiedzi Alium ursinum, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis, miodownik melisowaty Melittis melisophyllum, nasiężał pospolity Ophioglossum vulgatum, liczydło górskie Streptopus amplexifolius oraz podrzeń żebrowiec Blechnum spicant. Obszar rezerwatu wyróżnia się również znacznymi zasobami drewna martwego, co przyczynia się do podniesienia wartości przyrodniczej ekosystemu leśnego poprzez umożliwienie naturalnych procesów obiegu materii. Ze względu na położenie rezerwatu z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych będzie on stanowił przede wszystkim ostoję przyrody w tej części ziemi świętokrzyskiej, a także bazę dla badań naukowych oraz prowadzenia edukacji. Ochrona zachowanych tutaj śladów po wydobyciu rud żelaza jest dodatkowym atutem rezerwatu i pozwala na zachowanie lokalnego dziedzictwa historycznego, stanowiąc wartość naukową dla badaczy oraz edukacyjną dla odwiedzających rezerwat. Rezerwat przyrody „Bliżyn-Kopalnia Ludwik” jest przykładem formy ochrony przyrody w ramach której wartości przyrodnicze oraz dziedzictwo historyczno-kulturowe regionu tworzą uzupełniające się wartości objęte ochroną prawną.

Opracowanie informacji: dr Jacek Koba, Wydział Ochrony Lasu RDLP w Radomiu