21 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Lasów. Temat przewodni w tym roku to lasy i różnorodność biologiczna, a hasło to „Zbyt cenne, by je stracić”. Leśnicy z całego świata będą podkreślali jak ważne jest zachowanie bioróżnorodności i jakie działania w związku z tym realizują. Ważna jest nie tylko formalna ochrona przyrody, ale i ciągłe dbanie o różnorodność biologiczną podczas prac z zakresu gospodarki leśnej.

Obchody Międzynarodowego Dnia Lasów mają na celu podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat znaczenia lasów dla człowieka. Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) zachęca kraje całego świata do propagowania idei i działalności związanej z lasami.

Lasy są domem dla 80% niezwykłego w swych formach życia lądowego. Obfitują w niesamowitą liczbę stworzeń, zarówno tych dużych i tych małych... Wiele z gatunków jest znanych, inne wciąż są odkrywane. Nawet najmniejsze z nich odgrywają ogromną rolę dla bioróżnorodności oraz wpływają na zdrowie i kondycję lasów i innych ekosystemów. Leśnicy chronią je zarówno obejmując ochroną formalną, jak też podczas codziennych prac dotyczących gospodarki leśnej. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (LP) od 1924 r. opiekuje się w imieniu Skarbu Państwa i obywateli ogólnonarodowym dobrem, jakim są lasy. Leśnicy prowadzą zrównoważoną gospodarkę leśną, chroniąc lasy przed różnymi zagrożeniami, zwiększając ich powierzchnię i zasobność, dbając o różnorodność biologiczną, a jednocześnie udostępniając je wszystkim oraz zaspokajając zapotrzebowanie polskich firm i rodzin na drewno. Samych lasów w Polsce przybywa. Od 1945 roku do dziś powierzchnia drzewostanów liściastych w na terenie LP wzrosła z 13 do blisko 24%. Dziś Polska jest pokryta lasami w prawie 30%. Ich powierzchnię udało się powiększyć o około połowę stanu wyjściowego z czasów zakończenia II wojny światowej. Wzrosła nie tylko powierzchnia pokryta drzewostanem; od lat 40. polskie lasy stają się starsze i gęstsze. Tę zmianę opisuje parametr określany jako zasobność – to ilość metrów sześciennych drewna na jednostce powierzchni. W 1946 r. było to 129 m3/ha. Obecnie zbliża się do 300 m3/ha. Przyjmując, że jedno drzewo ma objętość 0,33 m3, to w 1946 r. na każdego z mieszkańców naszego kraju wypadało ich 88. Dziś, choć liczba ludności wzrosła, jest to 162.

Ważna jest zarówno ochrona formalna, jak i codzienne działania prowadzone podczas prac z zakresu gospodarki leśnej zwiększające bioróżnorodność.

W marcu zakończyła się coroczna weryfikacja form ochrony przyrody na gruntach Lasów Państwowych. – Na terenie nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu, różnymi formami ochrony objętych jest ponad 264 tysiące hektarów, co stanowi około 80% gruntów naszej dyrekcji – wyjaśnia Jacek Koba z Wydziału Ochrony Lasu. – Według stanu na koniec 2019 roku, mamy 83 rezerwaty przyrody, 11 parków krajobrazowych, 33 obszary chronionego krajobrazu, 44 obszary Natura 2000, 4 stanowiska dokumentacyjne, 233 użytki ekologiczne oraz 7 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. Liczba pomników przyrody wynosił 522 sztuki, wśród których są głównie pojedyncze drzewa, lecz także skałki, źródła oraz inne ciekawe obiekty przyrodnicze. Warto również podkreślić, że same tylko obszary Natura 2000 zajmują powierzchnię równą prawie 100 tysięcy hektarów, co stanowi niemal jedną trzecią obszaru dyrekcji. - dodaje. Kilka nadleśnictw RDLP w Radomiu niemal w całości pokrywają wielkopowierzchniowe formy ochrony przyrody. Jest to szczególnie widoczne na obszarach znajdujących się w zasięgu Puszczy Świętokrzyskiej oraz Puszczy Kozienickiej.

W 2019 roku przybyło także nowych powierzchni włączonych do sieci form ochrony przyrody. Powołano 10 stref ochrony wokół gniazd ptaków (8 stref – bocian czarny, 2 strefy – bielik) w nadleśnictwach: Kozienice, Przysucha, Staszów, Stąporków, Pińczów. Ponadto ustanowiono 8 pomników przyrody w nadleśnictwach Staszów (6) i Suchedniów (2).

Dla zachowania różnorodności biologicznej ważne są też projekty realizowane przez leśników ze środków unijnych, własnych i innych źródeł dedykowane ochronie gatunków i siedlisk. Takie projekty w 2019 roku realizowało wiele nadleśnictw. Przykłady to Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od wód w Nadleśnictwie Chmielnik – projekt realizowany we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Kielcach, projekt LIFE Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy w Nadleśnictwie Pińczów realizowany we współpracy z Zespołem Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, Działania związane z ochroną, promocją i zachowaniem pomnika przyrody dębu Bartek w Nadleśnictwie Zagnańsk (środki funduszu leśnego) czy Czynna ochrona zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych w rezerwacie przyrody „Górna Krasna” w ramach PROW 2014-2020 w Nadleśnictwie Zagnańsk, czy też podobny program dotyczący śródleśnych łąk w Nadleśnictwie Zwoleń.

Dziewięć nadleśnictw z terenu RDLP w Radomiu uczestniczy też w realizacji ogólnopolskiego projektu Ochrona Gatunków i Siedlisk Przyrodniczych na Obszarach Zarządzanych przez PGL LP (OPL) ze środków unijnych.

Działania na rzecz bioróżnorodności to też wyłączenie szczególnie cennych lasów z użytkowania, pozostawianie oczek wodnych i innych cennych siedlisk tj. śródleśne łaki, pozostawianie drzew martwych, dziuplastych i kęp starodrzewu, kształtowanie stref ekotonowych, wywieszanie budek lęgowych dla ptaków i popielic, skrzynek dla nietoperzy, ochrona mrowisk, sadzenie drzew i krzewów biocenotycznych i wiele innych działań, realizowanych przez leśników w codziennej pracy.

Więcej o projekcie ochrony gatunków i siedlisk na terenie RDLP w Radomiu: https://www.radom.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/kompleksowo-dla-gatunkow-i-siedlisk