15 maja obchodzimy Święto Polskiej Niezapominajki. Ideą święta jest promowanie walorów polskiej przyrody i stałe przypominanie o jej ochronie. W tym roku piknik w ramach centralnych obchodów Święta Polskiej Niezapominajki w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym w Jedlni-Letnisku nie odbędzie się, ale leśnicy pamiętają o Niezapominajce. Przypominają ideę święta, jego pomysłodawcę – redaktora Andrzeja Zalewskiego, symbolikę i pocztówki z motywem niezapominajki, a także poprzednie edycje wydarzenia. Apelują też o nadsyłanie zdjęć i filmów oraz wspomnień związanych z poprzednimi edycjami święta oraz o wzajemną życzliwość dla innych i poszanowanie przyrody.

Leśny Ośrodek Edukacyjny w Jedlni-Letnisku – stolica Niezapominajki

Centralne obchody Święta Polskiej Niezapominajki odbywały się co roku w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym w Jedlni-Letnisku na terenie Nadleśnictwa Radom, który stawał się wtedy stolicą uwielbienia rodzimej przyrody i wzajemnej życzliwości. Tradycją stał się piknik w Ośrodku Lasów Państwowych położonym w centrum Puszczy Kozienickiej. Był wydarzeniem rodzinnym, gromadzącym amatorów aktywnego wypoczynku na łonie natury. Towarzyszyła mu edukacja leśna na stoiskach leśników i współpracujących z nimi instytucji i organizacji. Był też jarmark gromadzący twórców lokalnych. Leśnicy pokazywali też swoje pasje – od sokolnictwa, przez muzykę myśliwską po karate. Równolegle na scenie oraz uroczysku „Darz Bór” miały miejsce liczne występy artystów, a przede wszystkim dzieci i młodzieży – zawsze z niezapominajkowym akcentem. Ze względu na szczególną sytuację związaną z koronawirusem obchody w tym roku w formule pikniku się nie odbędą. Leśnicy jednak pamiętają o Niezapominajce.

15 maja zachowując tradycję symbolicznie leśnicy z RDLP w Radomiu i Nadleśnictwa Radom wraz z wójtem Gminy Jedlnia-Letnisko i przedstawicielami Niepublicznego Przedszkola „Niezapominajka” w Radomiu złożą kwiaty przed tablicą poświęconą redaktorowi Andrzejowi Zalewskiemu, pomysłodawcy Święta Polskiej Niezapominajki i od 2012 roku patrona Ośrodka. Nadanie imienia było wyrazem szczególnego wyróżnienia za zasługi dokonane przez redaktora dla leśnej społeczności oraz dla promocji ośrodka i regionu. Redaktor Andrzej Zalewski został też Honorowym Obywatelem Jedlni-Letniska, a w 2014 roku na deptaku nad zalewem w Jedlni został odsłonięty pamiątkowy głaz z tablicą mu poświęconą. Redaktor wielokrotnie odwiedzał Puszczę Kozienicką oczarowany jej przyrodą, a w szczególności lasami, zachęcał też radiosłuchaczy do odwiedzania tego regionu.

Niezapominajka w regionie odbywała się też w innych miejscach, takich jak bliski redaktorowi Chmielnik, gdzie w realizację idei włączyło się miejscowe nadleśnictwo. Obchody były też w Zagnańsku, przy współudziale Technikum Leśnego, a Nadleśnictwo Daleszyce organizowało konkurs recytatorski z okazji Niezapominajki.

15 maja w różny sposób w regionie zostanie upamiętnione Święto Polskiej Niezapominajki. Dzieci z Niepublicznego Przedszkola „Niezapominajka” w Radomiu, które występowały na scenie podczas piętnastu edycji święta przedstawią tym razem pokaz online oraz puszczą tradycyjnie niebieskie baloniki do nieba dla red. Andrzeja Zalewskiego. Występ można będzie zobaczyć na ich fanpage na Facebooku.

Redaktor Andrzej Zalewski – inicjator i organizator Niezapominajki

Andrzej Zalewski (1924-2011) był niestrudzonym propagatorem idei poszanowania przyrody, zwłaszcza lasów, a także pomysłodawcą i organizatorem Święta Polskiej Niezapominajki. Był dziennikarzem radiowym, a z wykształcenia magistrem inżynierem rolnikiem. Tematyka bliska naturze towarzyszyła mu zawsze – w radiu i telewizji od lat 50 XX w. tworzył programy o tematyce wiejskiej, rolniczej, ekologicznej i meteorologicznej. Od 1990 do czerwca 2011 prowadził Ekoradio nadawane na antenie Programu I Polskiego Radia – codzienne felietony radiowe, połączone z przedstawieniem prognozy pogody, będące jego autorskim pomysłem. Radiowa Jedynka do dziś patronuje obchodom Święta Polskiej Niezapominajki.

Pewnego dnia redaktor Andrzej Zalewski prowadząc audycję zauważył, że warto się zainspirować tradycją innych krajów i Polacy także powinni mieć swojego kwiatka o symbolicznym znaczeniu, tak jak Holendrzy mają tulipany, Anglicy hiacynty, Francuzi narcyza, a Tyrolczycy szarotkę. Zauważył, że w Polsce rośnie dużo niezapominajek, bo mamy środowisko przyrodnicze w bardzo dobrym stanie i doszedł do wniosku, że ten kwiatek będzie symbolem święta jednoczącego ludzi pod hasłem wzajemnej życzliwości i dowodem uwielbienia rodzimej przyrody.

Jednocześnie prowadząc pewnego razu audycję radiową w Walentynki stwierdził, że w Polsce luty to mało miłosny miesiąc. Czasem zakochanych jest przecież maj, gdy wszystko kwitnie. I tak w 2001 roku zrodziła się idea zapoczątkowania tego majowego święta, w której realizację włączyli się leśnicy. Obchody trwają nieprzerwanie od 2002 roku.

Niezapominajki – kwiatami pamięci

Niezapominajka jako roślina jest niepozorna i wszędobylska, ale w kulturze wielu narodów to kwiaty pamięci, a kartki z motywem niezapominajek były niegdyś bardzo popularne.

Niezapominajki rosną wszędzie – od dalekiej północy aż po Nową Zelandię. Do tej pory oznaczono prawie 100 gatunków roślin z podplemienia Myosotidinae z rodzaju niezapominajka, z czego 13 w Polsce. Najpospolitsze w naszym kraju są: błotna (najczęstsza, wilgotne łąki, brzegi strumieni, wilgotne lasy), leśna (częsta w górach, a na nizinach w miejscach wilgotnych, w żyznych lasach) i polna. Spotkać też można niezapominajkę alpejską, wdzierającą się na kamieniste i wilgotne stoki Tatr i Karkonoszy. Nieco niżej od niej, w wilgotnych okolicach modrzą się kwiaty niezapominajki górskiej i pagórkowatej, na oko trudnych do odróżnienia. Z kolei ich siostra piaskowa doskonale radzi sobie na suchych wzgórzach, otwartych, piaszczystych wydmach, nic sobie nie robiąc z panującej tam suszy. W niższych położeniach wprawne oko botanika wśród plejady roślin potrafi wypatrzeć kwiaty niezapominajki darniowej, rozłogowej, różnobarwnej, skąpokwiatowej, wczesnej.

Niezapominajka zwana jest w Polsce niezabudką. Łacińska nazwa tej rośliny myosotis zapożyczona jest z greki i oznacza "mysie uszko, mys = mysz, us = ucho", pochodzi od kształtu i owłosienia listków. Niepozornie, mało użyteczne i nawet niezbyt rzucające się w oczy niezapominajki, nie cieszą się specjalnymi względami kulturoznawców, etnografów czy nawet botaników. Bez szczególnych właściwości leczniczych, ale też nietrujące i nienadające się do spożycia kwiaty, pozostają w cieniu wielu roślin naprawdę dla człowieka użytecznych. Jedno tylko wyróżnia je wśród innych; otóż w kulturze wielu, nie tylko europejskich narodów pozostają kwiatami pamięci.

Końcem XIX wieku, z nastaniem ery pocztówek, błękitny kwiatek zaczął być coraz bardziej popularny jako ilustracja do przesyłanych pocztą życzeń. To sposób na przypomnienie ukochanej osobie o swoim istnieniu i uczuciu do niej, na przesłanie życzeń. Taką kolekcję ma leśnik z Podkarpacia Edward Marszałek. Swojej kolekcji użyczył na potrzeby wystawy w Ośrodku, którą leśnicy zamierzają zorganizować.

Święto Polskiej Niezapominajki – świętem wzajemnej życzliwości i poszanowania przyrody

Warto wrócić do tego święta w nowoczesnej formie i przesłać dziś osobom ważnym w życiu niezapominajkowe pozdrowienia.

Leśnicy zachęcają też do posadzenia niezabudek u siebie w ogródku, najlepiej na przydomowej łące kwietnej czy ziołowym zakątku, co jest bliskie idei Święta Polskiej Niezapominajki, aby chronić przyrodę i rozprzestrzeniać życzliwość do przyrody i ludzi zaczynając od swojego otoczenia i codzienności.

#NieZapomnijNiezapominajki

Na fanpage Facebook RDLP w Radomiu trwa tydzień z Niezapominajką, leśnicy apelują też o nadsyłanie zdjęć, filmów i innych materiałów oraz wspomnień związanych z minionymi edycjami święta. Będą one wykorzystane na potrzeby wystawy i publikacji o Niezapominajce.