Od kilku lat leśnicy akcję bezpośrednią, czyli pełną gotowość do zadań, łącznie z dyżurami przeciwpożarowymi zaczynają wcześniej. Niestety, w tym roku jest wyjątkowo sucho – wody po zimie jest niewiele, nocą wciąż jest zimno – wegetacja jeszcze nie ruszyła, a wiejące w marcu wiatry i słońce wysuszają suche trawy i pokrywę runa w lesie oraz na terenach przyległych – zagrożenie pożarami rośnie. Strażacy, policja i portale rolnicze również alarmują – ogromnym zagrożeniem o tej porze roku są pożary traw.

Informacje na temat akcji Stop Pożarom Traw: https://www.gov.pl/web/kgpsp/stop-pozarom-traw-marzec-2022

Trwa najgorszy czas w ochronie przeciwpożarowej – zaranie wiosny (przedwiośnie), czyli okres, gdy nie ma jeszcze roślinności zielnej, a są suche trawy i inne rośliny. Znając realia związane z wciąż zdarzającym się wypalaniem traw leśnicy i współpracujący z nimi strażacy są w pełnej gotowości. Pierwsze pożary traw i lasów w regionie miały już miejsce. Straż pożarna, policja i leśnicy apelują o przestrzeganie przepisów, rozsądek i ostrożne obchodzenie się z ogniem. Mimo to liczba pożarów rośnie z dnia na dzień.

W sumie w tym roku na terenie w zarządzie nadleśnictw RDLP w Radomiu odnotowano aż 8 pożarów o łącznej powierzchni blisko 4 ha oraz jeden pożar na terenie lasów prywatnych i traw o powierzchni 9 ha.

Wszystko wskazuje na to, że będzie to gorszy pod względem ppoż. rok niż 2021, który wyjątkowo na tle poprzednich lat charakteryzował się stosunkowo niewielką liczbą pożarów. Wpłynęła na to zima 2020/2021 ze śniegiem i mokra wiosna – w marcu odnotowano jedynie jeden pożar. Kwiecień, maj i czerwiec były miesiącami o największej liczbie pożarów – było ich odpowiednio 12, 16 i 29 – czyli 92% wszystkich pożarów minionego roku. Sytuacja ustabilizowała się w lipcu i sierpniu – nie odnotowano żadnego pożaru, głównie wpłynęła na to deszczowa pogoda. We wrześniu był jeden pożar. Ostatnie zdarzenia miały miejsce w październiku – odnotowano 3 pożary.

Sumarycznie na terenie 23 nadleśnictw nadzorowanych przez RDLP w Radomiu w 62 pożarach spłonęło ponad 15 ha lasów, czyli sytuacja była o wiele lepsza niż w latach poprzednich. Każdy pożar jednak to strata, nie tylko finansowa, ale też dla środowiska, giną zwierzęta i inne organizmy, to także zagrożenie dla ludzi przebywających w lesie i ogromny wysiłek służb biorących udział w akcji gaśniczej. Dla porównania w roku 2020 ugaszono 179 pożarów o łącznej powierzchni 51 ha, a w 2019 r. ugaszono 318 pożarów o pow. 103 ha.

Kolejny rok pokazał, że wśród przyczyn nadal niestety przeważają podpalenia – to ponad 61% pożarów. To właśnie taka przyczyna wpłynęła na dużą liczbę pożarów w nadleśnictwach: Grójec (11), Radoszyce (9), Skarżysko (7) i Stąporków (7). Aby nim zapobiegać leśnicy prowadzili wspólne akcje straży leśnej z policją.

Wśród innych przyczyn dominowały nieznane – było to blisko 21%, 5% to zaniedbania w wyniku rekreacji, 3% w wyniku papierosów, 3% to wyładowania atmosferyczne, a po blisko 2% inne użycie ognia, zaniedbania i inne wypadki (energia elektryczna). Szczególnie niebezpieczne są przerzuty pożarów z terenów przyległych, w szczególności wiosną na skutek nielegalnego wypalania traw. Leśnicy apelują o ostrożność z ogniem w lasach i zaprzestanie wypalania traw i nieużytków. Problem jest wciąż aktualny. Lasy Państwowe wraz z Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej corocznie prowadzą kampanię społeczną „Stop pożarom traw”.

Nadal, dzięki sprawnemu systemowi ochrony przeciwpożarowej lasów i znacznemu zaangażowaniu sił i środków niewielka była, a nawet zmniejszyła się średnia powierzchnia jednego pożaru. Wyniosła ona 0,25 ha. Na terenie RDLP w Radomiu nie było pożarów rozległych i bardzo groźnych. Wielokrotnie jednak w użyciu były samoloty gaśnicze LP, które we współczesnych realiach ochrony przeciwpożarowej są niezbędne. Wspomagały one także akcje gaśnicze pożarów nieużytków zagrażających lasom. Łącznie odnotowano 3 takie pożary o sumarycznej powierzchni ponad 18 ha.

Walka z pożarami kosztuje corocznie nadleśnictwa RDLP w Radomiu ponad 6 mln zł. System ochrony przeciwpożarowej obejmuje utrzymanie 44 dostrzegalni przeciwpożarowych z obserwatorami lub kamerami, 23 punktów alarmowo-dyspozycyjnych, gdzie określana jest lokalizacja pożarów i koordynowana akcja gaśnicza, 8 automatycznych stacji meteorologicznych (wyposażonych w aparaturę do badania wilgotności ściółki, powietrza i określania stopnia pożarowego w lasach), samoloty do gaszenia pożarów będące w stałej gotowości w bazie lotniczej Piastów k. Radomia i Masłów k. Kielc, samochody gaśnicze, setki punktów czerpania wody – zbiorników wodnych i hydrantów, utrzymanie dróg przeciwpożarowych, tablice informacyjne i ostrzegawcze, pasy przeciwpożarowe chroniące tereny leśne przed pożarami i koszty dogaszania pożarów. Do tego dochodzi praca leśników, którzy znaczną część czasu spędzają na działaniach związanych z ochroną przeciwpożarową.

W ochronie pożarowej leśnicy realizują też projekty współfinansowane ze środków unijnych mające na celu usprawnienie i unowocześnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów, a także dostosowanie go do zagrożeń wynikających ze zmian klimatu. W ramach ogólnopolskiego „Kompleksowego projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów” nadleśnictwa z terenu RDLP w Radomiu realizowana są zadania z zakresu m.in. modernizacji dostrzegalni przeciwpożarowych oraz wyposażanie w sprzęt do lokalizacji pożarów (kamery dalekiego zasięgu oraz system automatycznej detekcji dymu). Prace modernizacyjne realizowane są również ze środków własnych Lasów Państwowych. Wobec zagrożeń związanych ze skutkami zmian klimatu ochrona przeciwpożarowa lasów to jeden z priorytetów działalności leśników.